مدرسه علمیه آخوند (نجف)

مدرسه علمیّه آخوند به سه مدرسه بزرگ، متوسط و کوچک در شهر نجف گفته می‌شود که آخوند ملا محمدکاظم خراسانی، در دوران مرجعیت خویش، اقدام به ساخت آن‎ها کرد.

آخوند خراسانی

ملا محمدکاظم خراسانی (۱۲۵۵-۱۳۲۹ق)، معروف به آخوند خراسانی از مراجع تقلید و اصولیان امامی قرن چهاردهم قمری، مؤلف کتاب کفایة الاصول و از حامیان نهضت مشروطه ایران بود. آخوند خراسانی در طول عمر خود شاگردان و مجتهدان بسیاری تربیت کرد. او به سال ۱۳۲۹ق در ۷۴ سالگی درگذشت.

مدرسه بزرگ

مدرسه بزرگ یا کُبْری در محله الحویش نجف قرار دارد. آخوند خراسانی این مدرسه را در سال ۱۳۲۱ق با کمک مالی فرد خیّری با نام آستان قلی‌بیک، وزیر بزرگ سلطان عبدالاحد بخاری در زمینی به مساحت ۷۰۰ مترمربع خریداری کرد و آن را احداث کرد. بنای مدرسه در اواخر قرن چهاردهم (سال ۱۳۸۵ق) به دلیل فرسودگی، با همت شیخ نصرالله خلخالی و یکی از نیکوکاران ایرانی و از اهالی تهران به نام حاج علی سیاهپوشان بازسازی شد. در این بازسازی، منزل سیدکاظم سیدسلمان در قسمت شمال‌شرقی مدرسه خریداری و به فضای مدرسه افزوده شد.
مدرسه آخوند در سه طبقه با یک حیاط مربع شکل دارای مدرس بزرگ و کتابخانه بوده و سر درِ ورودی، راهروها و سر درِ اتاق‌ها با کاشی‌های فیروزه‌ای تزیین شده است. این مدرسه بارها در دوران حکومت صدام مورد حمله نیروهای بعثی قرار گرفت اما امروزه از مدارس فعال نجف بوده و به مدرسه امام حسین(ع) شهرت دارد.

مدرسه متوسط

مدرسه متوسط یا وُسْطی، دومین مدرسه منتسب به آخوند خراسانی است. این مدرسه ۳۳ حجره دارد و مساحت آن ۴۲۰ مترمربع است. این مدرسه را آستان قلی‌بیک در دو طبقه در محله براق در کوچه آل اعسم برابر خان بزرگ، در سال ۱۳۲۶ق ساخت که دارای تزئینات و کاشی‌کاری و کتابخانه‌ای بیش از هزار جلد کتاب است. عالمانی مانند سید حسن بجنوردی و محمدباقر کمره‌ای مدتی در آن ساکن بودند.

مدرسه کوچک

مدرسه کوچک یا صُغری واقع در محله البُراق. این مدرسه ۱۲ حجره دارد و در سال ۱۳۲۸ق ساخته شد. بانی آن حاج فیض‌الله بخارایی خزانه‌دار وزیر جان میرزا بود که به دستور شیخ خراسانی اقدام به ساخت آن کرد. مساحت این مدرسه ۲۱۰ مترمربع در یک طبقه بوده و در نزدیکی خانه شریعت اصفهانی قرار دارد.

پانویس

منابع

• انصاری قمی، محمدرضا، موقوفات ایرانیان در عراق، وقف میراث جاویدان، بهار ۱۳۷۳ش، شماره ۵.
• جمعی از نویسندگان، نجف کانون تشیع، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۸۳ش.
• کفایی، عبدالحسین، مرگی در نور زندگانی آخوند خراسانی، تهران، زوار، ۱۳۵۹ش.
• مدارس دینی و حوزه‌های علمیه، شبکة الامام علی(ع)، پایگاه رسمی آستان قدس علوی.
• مدرسه آخوند خراسانی، کتابخانه مجلس شورای اسلامی.